Wifi controleren en bewaken hoeft geen dure software of abonnement te kosten. Met gratis tools krijg je snel inzicht in signaalsterkte, kanaalcongestie, doorvoer, packet loss en welke apparaten problemen veroorzaken — zowel voor thuis als voor kleine en middelgrote bedrijven.
Onderstaande stappen en commando’s zijn direct toepasbaar. Wij geven concrete tools, voorbeeldcommando’s en een foutzoekflow zodat je binnen een uur bruikbare meetdata hebt en binnen een dag een continue monitoring-oplossing kunt draaien.
Begin met een baseline: meet nú
Waarom: zonder baseline weet je niet of het slechter wordt. Doel: één rustige meetronde per locatie met signalen, snelheid en latentie.
Actie (Windows): open cmd en voer uit: netsh wlan show interfaces — noteer SSID, RSSI (signal), transmit rate en kanaal.
Actie (macOS): open Terminal en voer uit: /System/Library/PrivateFrameworks/Apple80211.framework/Versions/Current/Resources/airport -I — noteer agrCtlRSSI, agrCtlNoise en channel.
Actie (Linux): iw dev wlan0 link of nmcli -f IN-USE,SSID,SIGNAL,BARS device wifi list.
Actie: snelheidstest op hetzelfde moment — gebruik Speedtest (ook via speedtest.net cli) of iperf3: op één machine iperf3 -s, op testclient iperf3 -c SERVER_IP -P 4 -t 30. Noteer Mbps en variatie.
Signaal en kanaal: vind en verplaats storende AP’s
Tools: Android “WiFi Analyzer” (gratis), NetSpot (gratis desktop versie), Acrylic Wi-Fi Home (gratis). Deze tonen SSID, kanaal en aantal netwerken per kanaal.
Stappen:
- Scan op de locatie met je telefoon of laptop en exporteer (indien mogelijk) de lijst met AP’s en kanalen.
- Op 2.4 GHz: kies altijd kanaal 1, 6 of 11. Selecteer het kanaal met de minste overlapping en het laagste totaal aantal AP’s.
- Op 5 GHz: gebruik het kanaal met de laagste RSSI‑som en vermijd DFS-kanalen als je instabiele AP’s ziet.
- Wijzig AP-kanaal in het beheerpaneel van je router/AP en herhaal de scan om resultaat te verifiëren.
Doorvoer en stabiliteit: meet met iperf3 en ping
iperf3 is gratis en betrouwbaar voor echte throughput-tests tussen twee apparaten op hetzelfde netwerk.
Set-up: zet een station op bedieningspunt A in servermode: iperf3 -s. Op client: iperf3 -c SERVER_IP -P 4 -t 60. Kijk naar Mbps, retransmits en jitter.
Ping-test voor stabiliteit en packet loss:
Windows: ping -n 100 8.8.8.8. Linux/macOS: ping -c 100 8.8.8.8. Let op % packet loss en min/avg/max ms. Packet loss >1–2% is al merkbaar; >5% is problematisch.
Route en latency-problemen detecteren met MTR
MTR combineert traceroute en ping. Gebruik: mtr -r -c 100 8.8.8.8. Kijk naar hops waar packet loss eerst optreedt en naar hop-latency die stijgt vanaf een intern apparaat — dat duidt vaak op lokale wifi of AP-buffering.
Inspecteer frames en clients met Wireshark, Kismet en airodump-ng
Als je diep wilt analyseren welke clients problemen geven of welke AP’s beacon-frames uitzenden, gebruik je:
- Wireshark (desktop) voor packet capture en filters:
wlan.fc.type_subtype == 8toont beacon frames; filter op MAC-adres metwlan.sa == aa:bb:cc:dd:ee:ff. - Kismet voor continue passieve monitoring en client/AP-relaties.
- Airodump-ng (aircrack-ng suite) om in monitor-mode clientlijsten en beacons te loggen: zet je interface in monitor-mode (
airmon-ng start wlan0) en run:airodump-ng wlan0mon -w capture.
Opmerking: monitor-mode werkt vaak alleen op Linux of macOS en kan drivers vereisen.
Continu bewaken zonder kosten: scripts en gratis dashboards
Lightweight logging (snel inzetbaar):
Linux cron: voeg toe aan crontab */5 * * * * ping -c 4 8.8.8.8 | awk -F'=' '/packet loss/ {print strftime(\"%F %T\"), $0}' >> /home/user/wifi_ping.log.
Windows Task Scheduler (batch): maak een .bat met:
for /l %%x in (1,1,288) do (ping -n 1 8.8.8.8 >> C:\logs\wifi_ping.txt & timeout /t 300 >nul) — dit pingt elke 5 minuten en logt.
Grafieken gratis: upload logs naar een gratis Grafana Cloud account of host gratis Grafana + Prometheus lokaal. Gebruik Telegraf (gratis) op een Raspberry Pi of OpenWrt-router om ping/iperf/host-metrics te verzamelen en naar Grafana te sturen.
Open source monitoring (zakelijk): LibreNMS of Zabbix kunnen via SNMP APs en switches monitoren en zijn gratis. Voeg je AP’s toe via SNMP-community en configureer alerts voor packet loss, hoge CPU of connectie-dalingen.
Stapsgewijze foutzoekflow (gebruik deze volgorde)
1) Baseline meten: netsh/airport/iw + iperf3 + ping.
2) Vergelijk bekabeld vs wifi: als bekabeld snel is en wifi traag → probleem lokaal bij AP/spectrum.
3) Kanaalanalyse: scan met NetSpot/WiFi Analyzer → wijzig kanaal naar minder druk kanaal.
4) Signaal check: RSSI < -70 dBm? Verplaats AP of voeg mesh/switch/wired backhaul toe.
5) Client isolatie: één apparaat testen in dezelfde ruimte op 5 GHz; werkt het beter? Zo ja, is het client- of band-specifiek.
6) Diepere inspectie: gebruik Wireshark/Kismet voor retries, beacons en management-frames; gebruik mtr om hop-loss te vinden.
Concrete instellingen en getallen om te gebruiken
RSSI-richtlijn: > -50 dBm uitstekend, -50 tot -60 zeer goed, -60 tot -70 goed, -70 tot -80 zwak, < -80 problematisch.
2.4 GHz: kies 20 MHz breedte en kanaal 1/6/11. 5 GHz: 40–80 MHz afhankelijk van cliëntondersteuning en interferentie.
Alerts: packet loss > 1% voor 1 minuut = waarschuwing; > 5% = actie. Jitter > 30 ms merkbaar bij VoIP.
Checklist voor ondernemers: snel te controleren items
- AP firmware up-to-date.
- APs niet op hetzelfde kanaal met hoge overlap.
- Bij kritische toepassingen: prioriteer bekabelde verbinding of gebruik AP’s met wired backhaul/mesh met ethernet.
- Implementeer periodieke ping-log en bewaar 30 dagen data voor trendanalyse.
- Gebruik gratis dashboards (Grafana Cloud) of LibreNMS voor alarms en SLA-rapportages.
Laatste praktische tip
Voer één korte test uit: zet een laptop op de probleemlocatie, sluit deze tijdelijk bekabeld aan op hetzelfde netwerk, start iperf3 -s op de kabelgebonden machine en draai vanaf de laptop iperf3 -c . Als bekabeld veel sneller is, is de oorzaak bijna zeker draadloos (kanaal/signal/clients). Log de resultaten in een eenvoudige CSV en vergelijk vóór en na elke wijziging — zo zie je direct of je ingreep effect heeft gehad.